bs"d

SEVGILI DOSTUM, KARDESHIM MORDEHAY RAFAEL BEN ISRAEL'IN ANISINA. ISIKLAR ICINDE YAT KARDESIM...

30 Ağustos 2011 Salı

GORMEK ICIN BAKMAK...

bs"d

Gectigimiz hafta okudugumuz Perasha "gor" anlamina gelen "Ree" kelimesi ile basliyor. Ne "goruyoruz"? Ve neden "gormeliyiz?
Rabbi Yehoshua Wender hayatimiz boyunca hepimizin gercegi bulma arayisi icinde oldugumuzu soyluyor. Dunyadaki her seyin arkasinda yatan gercek anlami aramaktayiz. Ancak hayatimizdaki her seyi dogru bir isik altinda gormeliyiz. Dunyadaki her seyin icinde gercek ve yalan bulunmakta. Bizim isimiz bu yalanlarin oyununa gelmemek.

HaShem bize icinde hem gercegi hem de yalandan bizi koruyacak unsurlari tasiyan Tora'yi verdi.
Bu dunyada yasam lunaparkta aynali bir odada olmak gibi. Odaya giriyorsunuz ve etrafiniz bu egri bugru aynalar ile cevrili. Bazilari sizi sisman, bazilari uzun boylu bazilari da zap zayif yansitirlar. Kendinizin gercek bir yansimasi icin duz, egik olmayan bir ayna karsisinda durmaniz gerekiyor.

Iste Tora boyle bir ayna.
Tora'ya bakip egrilmemis, bugrulmemis gercegi bulabilirsiniz. Ancak; dogru bir noktada, dogru bir acida durarak egri bir aynada da gercek bir yansima yakalamak mumkun. Ama eger daha evvel duz bir aynada gercek yansimanizi daha evvel gormemis iseniz egri aynada yakaladiginiz goruntunun dogru olup olmadigini olcmeniz icin bir dayanak noktaniz olmayacak.
Dunyamiz da ayni. Dunyayi baska kaynaklar yolu ile de gercek oldugu gibi gormek mumkun ama eger Tora'yi inceleyip gercegin ne oldugunu ogrenmemis isek bulup bulmadigimizi hic bir zaman bilemeyecegiz.

Perasha Yahudilerin yapmalari gerekeni yapip yapmadiklarina bagli olarak "Bakin (Gorun), bugun onunuze kutsamayi (beraha) ve laneti koyuyorum" diyerek basliyor (Devarim 11:26). Buradaki sorun eger bazi seyleri yapmak ile yukumlu ise zaten bunlari yapmak zorundayiz. Neden zaten yapmak zorunda oldugumuz seyler icin odullendirelim ki? Ayrica neden Tora "onune koyuduklarimi gor ..." demekte? "Gor" kelimesini kullanmadan da ayni anlami verebilecekti. Belki de Tora'nin dediklerinin daha derin anlamini "gormemiz" gerekiyor.
Bir seyi gormek genelde onumuzde bir objenin oldugunu anlamina gelir ama mutlaka o objeye ulasabilirligimizi belirtmez. Tora'nin bize iletmek istedigi yapmamiz gereken seyleri ogrenmemiz ve bunlara ileride ulasmak amaci ile dahi olsa onumuze koymamizdir.
Midrash berahalarin ve belalarin bizi gecmis davranislarimiz icin odullendirmek veya cezalandirmak icin degil gelecekteki davranislarimizi ayarlayabilmemiz icin oldugunu soyluyor. Bu bizim ilk sorumuzu cevapliyor. Vaad edilen oduller bizi gelecekteki davranislarimiz acisindan, her ne kadar zaten yukumlu isek te, bizi cesaretlendirmek icin birer bonus.
Tora ayri bir ip ucu daha veriyor. Oduller (Berahalar) ve belalar ayri iki dag uzerine konuluyor.(Devarim 11:29) Ne amacla?
Cunku her davranisimiz bizim gelecegimiz icin insa ettigimiz daglarda birer tugla vazifesi goruyorlar. Mesela tzedaka verdigimizde, bir yardim kurulusunda gonullu oldugumuzda veya bir yaslinin karsidan karsiya gecmesine yardim ettigimizde bunlar sadece bir defa yaptigimiz ve o sekilde izole olan iyi davranislar degil gelecegimiz icin insa ettigimiz dagi buyuten tuglalar. Bu davranislar bizi baskalarini da etkilememize, daha baska iyilikler yapmaya motive etmeye yaradiklari gibi her defasinda onumuzde olusturdugumuz basari dagini "gormemize" ve daha da yukseltmemize yardimci olacaklardir.

R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

23 Ağustos 2011 Salı

TOPUK VE GERCEK OZGURLUGUN ANLAMI

bs"d

Gectigimiz hafta okudugumuz Ekev Perashasi bize Mitzvalar'i takip etmemiz gerektigini ve bunun akabinde guzel seylerin bizi beklediginden soz ederek basliyor. Buradaki problem biz Tora'yi zaten bu duruma geldigimiz asamada kabullenmistik, neden Tora bizden bunlari kabul etmemiz vs ile ilgili sozler iletmekte?

Rabbi David Goldwasser bu soruya Tora'nin kullandigi "EKEV" kelimesinin termilojisine dikkat cekerek cevap veriyor. "Bu Mizvalari dinledikten sonra ..." diye tercume edebilecegimiz (sonra) Ekev kelimesi ayni zamanda "topuk" anlamini da tasimakta.
Bir cok Hahamimizin da dikkati cektigi gibi Ekev kelimesi topuk anlamini da tasiyarak bize "tum" Mitzvalarin hatta aynen topuk gibi en altta kalan en son Mitzvalarin dahi ayni deger ile takip edilmeleri gerektigi mesajini veriyor. Cunku aynen bir topuk gibi bu en dipteki Mitzvalar da tum bir vucudu tasimaktalar ve ileri gitmek istedigimizde tum vucuda destek, dayanak vazifesi gormekteler.

Gunluk hayatimizda bazen iyi seyler yapabilme firsatlari ile karsi karsiya geliyoruz. Ama geciyoruz. Bazen tembelligimizden bazen de onemsiz olduklarini dusundugumuzden. Bu Perasha bize bazen bu "kucuklerin" bazen o "buyuklerden" daha onemli olma ihtimali olabilecegini gosteriyor. Bu bize Yahudi olarak "tum" sorumluluklarimiza karsi duyarli olmamiz gerektigini hatirlatiyor. Kimsenin bakmadigi o "kucuk"anlar ile kendi uzerimizde en buyuk etkiyi yaratip gelecegimizi yonlendiriyoruz.

Bu Perasha'da Mitzvalar'i takip etmenin odulleri ve has ve halila takip etmemenin neticelerini ogreniyoruz. Bu Mitzvalar arasinda unlu bir tanesini goruyoruz.   וְאָכַלְתָּ, וְשָׂבָעְתָּ--וּבֵרַכְתָּ אֶת-יְהוָה אֱלֹהֶיךָ, עַל-הָאָרֶץ הַטֹּבָה אֲשֶׁר נָתַן-לָךְ.Devarim 8:10) -- (Yeyip doyunca size verdigi topraklar icin Hashem'e sukredeceksin)
Sadece yemek yemis isek neden HaShem'e toprak icin de sukr ediyoruz? Bize sagladigi yiyecekler icin direkt olarak sukr etsek yetmez miydi?
Bu sorunun cevabi insan ile hayvanlar aarsindaki farki kavramamizda yatiyor. Bizi hayvanlardan ayiran secebilme kabiliyetimiz ve bu secimimiz yonunde davranabilmemiz.
Fiziksel dogamiz bize ne "istedigimizi" , aklimiz (neshamamiz) ise "ne yapmamiz gerektigini" soyluyorlar.  Bu yuzden aliskanlik olarak veya dusunmeden ne kadar cok sey yaparsak o kadar kendimizi hayvanlar alemine yaklastiriyoruz. Bunun aksi olarak kendimizi kontrol ettigimiz oranda kendimizi dogal isteklerin kolesi olmaktan o kadar uzaklastirip "ozgurlesiyoruz".
Yahudiligimizin ozelliklerinden biri de bize verilen Mitzvalarin bollugu ile kendimizi daha az hayvansal ve daha fazla Tanrisal yapma olanagina sahip olmamizdir.
Bu yuzden de sadece Mitzvalari otomatik olarak yerine getirmemiz degil oncesi ve sirasinda icine girdigimiz dusunme, karar verme sureci de bu Mitzvalar'i yerine getirmemiz kadar onemli sayilmakta. Simdi yedigimiz ekmegi sadece bir ekmek olarak degil icinden ciktigi topragi da kaale alarak kokunu de bu sukranimiz icine katiyoruz.
Kendimizi kontrol ederek, davranislarimizi bir dusunce ve karar prosesinden gecirerek gercek "ozgurlugumuzu" kazaniyoruz.





R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

16 Ağustos 2011 Salı

SAKLI ISE GERCEKTIR

bs"d

Bu pasajin kesin bir konsentrasyon ile soylenmesi beklenir.   Konsentrasyon duzeyimizi yukseltebilme amaci ile gelenek elimiz ile gozlerimizi orterek Shema'nin bu ilk misrasini soylememizdir.
Bu konuda Sefarad geleneklerinden biri gozlerimizi orterken parmaklarimiz ile HaShem'in isimlerinden biri olan "Sha-d-ay" ismini simgeleriz. Orta uc parmagimiz "Shin" harfi seklinde alnimiza, basparmagimiz kivrik olarak sag gozumuz uzerinde "Dalet" ve serce parmagimiz sol gozumuz uzerinde "Yod" harflerini simgelerler.
Bu mitzvanin gunluk hayatimizdaki merkezi yeri goz onune alininca zikr edilmesinin Yahudi ruhaniyetinin yuksek noktalarindan biri oldugunu gormek mumkun.

Ancak; Talmud Masehet Berahot 13B'de sasirtici bir hikaye anlatiyor.

Rav Mishna'nin duzenleyicisi Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin parlak ogrencilerinden biriydi. Rabbi Yehuda Ha'Nasi neslinin onde gelen bilgesiydi. Rav hocasinin hic bir dersini kacirmazdi ancak bir konuda saskindi. Bir keresinde Rabbi Hiyya'ya Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin Shema soyledigini hic gormedigini soyler. Rabbi Hiyya " Rabbi Yehuda ellerini gozlerinin onunden gecirirken Shema'yi soyler ve  Goklerin Hukumdari'nin hukmunu kabullenir" diye cevap verir.

Biz bu hikayeden Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin bu merkezi mitzvayi en yakin ogrencilerinin dahi farkina varmadiklari siradan bir sekilde yerine getirdigini ogreniyoruz. Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin ruhani durumunun derinligi digerlerinin izlemesini, mitzvanin yerine getirilisini fark etmelerini dahi mumkun kilmiyordu.

Bazen yanlis olarak "ruhani", "spirituel" bir kisinin ozellikle "spirituel" bir sekilde goruntu sahibi olmasini veya o sekilde davranmasini bekliyoruz. "Ruhani" olunabilmesi icin dua sirasinda yuksek sesli olmanin, one arkaya sallanmanin veya gozler kapali uzun meditasyonlarin gerektigine inanlar var.
Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin Shema'yi soyleme sekli bize gercek ruhaniligin dogal ve hatta baskalari tarafindan fark edilemeyecek sekilde olmasi gerektigini gosteriyor. Ruhaniligin amaci baskalarini etkilemek degil HaShem ile yakinlasabilmektir. Gercek ruhanilik sahsi olarak HaShem'in onunde oldugumuzu fark etmemizdir.

Geleneklerimize gore kainatin varliginin surebilmesi icin her an 36 sakli Tzadik'in (gercek durustlerin) var olmasi gerekiyor. Sakli olmalari anahtar. Kimse, hatta kendileri dahi bu mertebede olduklarinin farkinda degillerdir.
Gercek ruhaniyet sakli oldugu zaman, ozel oldugu zaman ortaya cikar. Gercek durustluk te (Tzadik) yine sakli ve alcak gonullukte yeserir.



Rabbi M. Angel


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

10 Ağustos 2011 Çarşamba

TATLI DIL

bs"d

Moshe Rabenu hayata veda etmeden yakinda vaad edilmis topraklara gececek yeni nesile uzun bir vaaz verir. Bu vaazi suresince Moshe Rabenu Israilogullari'ni elestirirken gecmislerindeki bazi negatif noktalari da hatirlatir. Moshe Rabenu; HaShem Israilogullari'na Horeb'de Eretz Israel topraklarina dogru yola cikmalarini soylediginde onlarin sikayet ve huysuzluklarini tek basina sirtlayamadigini soyler: " O sirada size, 'Tek basima yukunuzu tasiyamam' dedim, 'Tanriniz HaShem sizi cogaltti. Bugun goklerdeki yildizlar kadar cogaldiniz.Atalarinizin Tanrisi HaShem sizi bin kat daha cogaltsin ve soz verdigi gibi kutsasin!(Devarim 1: 9-10

Moshe Rabenu'nun yukardaki sozlerine bakarsak bir kopukluk oldugunu goruyoruz. Israilogullari'ni elestirirken bu elestirisinin arasina HaShem'in onlari cogaltarak kutsamasi (Beraha'si)dilegini yerlestiriyor.
Neden?

Neredeyse tum Sefer Devarim suresince Israilogullari'na hitap etmekte. Baska bir cok firsatta onlari kutsayabilir. Neden bu kutsamayi (Beraha'yi) bu noktada yapmayi uygun goruyor?

Uzun bir suredir halkin lideri vazifesini yerine getiren Moshe Rabenu toplumu efektif olarak ne sekilde kritik edebilecegini biliyordu. Eger onlara sade bir sekilde dert ve sikayetleri ile ilgilenmenin zor oldugunu soyleseydi hic bir kazanc olmayacakti. Bu kutsamayi (Beraha'yi) araya sokunca halk Moshe'nin nereden geldigini, kalbinden konustugunu, ve ne amac tasidigini idrak etti. Moshe'nin amaci onlari asagilamak degil tam tersine gecmislerinden ders almalarini ve hatalarini duzeltmelerini saglamakti. Bu da konusmanin icine pozitif elementler de ekleyerek olacakti.

Bu da bizim dost veya akrabalarimizi, yakinlarimizi elestirirken kullanmamiz gerek yaklasim olmali. Sadece bir kritik ile yaklasirsak, karsimizdaki bunu sindirmeyecek hatta konunun acilmis olmasindan dahi buyuk rahatsizlik duyacaktir.
Elestirimiz tum iyi niyetimize ragmen bir ise yaramayacaktir.
Ama Moshe'nin yaptigi gibi bir yandan elestirirken diger yandan da duyarli oldugumuz hissini iletebilirsek cok daha fazla basarili olacagizdir.
Bu kritik noktaya dikkat etmemiz ailemiz ve genis cevremiz ile olan iliskilerimizi pozitif yonde etkileyecektir.

R' Nathan M. Dweck




Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

2 Ağustos 2011 Salı

YOLA DEVAM AMA KONAKLAYARAK

bs"d

Perashat Masey Israilogullari'nin 40 yil suresince coldeki seyahatlerini, nerede konakladiklarini, nereye yol aldiklarinin detaylamakta. Tora'nin genelde kelime ve harf sarf etmemeye cok dikkatli olmasina ragmen yolculuklari bu sekilde siralamasi bize bugun bir anlam ifade etmeseydi cok garip olacakti. Hahamlarimizin bize birini seviyorsaniz onunla gecirdiginiz her ani, beraber yaptiginiz herseyi her zaman hatirlamak istersiniz diyorlar. HaShem'in bize olan sevgisinin de bundan farki yok.

Ancak Rabbi Abraham Twerski "Neden Tora A'dan B'ye gittiler, B'de konakladilar, B'den C'ye gittiler C'de konakladilar diye yaziyor? Kelime israf etmeden basitce A'da, B'de, C'de konakladilar diyebilirdi" sorusunu getiriyor.
Hahamlarimiz bize bunu shu shekilde aciklayarak anlamamiza yardimci oluyorlar: "Israilogullari'nin colde gecirdikleri 40 yil ruhani bir buyume ile doluydu. Bu seyahatlar da bu buyumeyi temsil etmekteler. Bunun yaninda Tora Israilogullari'nin sadece A noktasina seyahat etmediklerini ayni zamanda da o noktada konakladiklarini yaziyor. Bizim alabilecegimiz ders basit ve gercek. Tora yolunda buyume seyahatini etmek istiyorsaniz, sadece bu yol uzerinde duraksamadan, devamli seyahat etmeyin ama her basamakta konaklayin, bu noktada rahat oldugunuzdan emin olun ve diger basamaga dogru o zaman yola cikin.

Halaha, Talmud uzerinde pismeden Kabala'ya atlayamazsiniz. Bu her basamakta belli bir konaklamayi gerektiren bir proses.

Kisacasi bu muhtesem ruhani buyume seyahatine cikmadan kendinize bir harita (Tora), bir rehber (Rav) ve sabir almayi unutmayin!

Rabbi Shlomo Ressler



Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.