bs"d

SEVGILI DOSTUM, KARDESHIM MORDEHAY RAFAEL BEN ISRAEL'IN ANISINA. ISIKLAR ICINDE YAT KARDESIM...

31 Ekim 2011 Pazartesi

bs"d

Perashat Leh Leha HaShem'in Avraham'a anayurdunu birakip bilmedigi bir yere goc etmesini soylemesi ile basliyor. Bilgelerimiz bunu Avraham'in tabii tutulmus oldugu 10 sinavdan biri olarak saymaktalar. Ayni pasuk icinde Avraham'in esi Sara ve yegeni Lot'tan da bahsedilmekte. Eger onlarda Avraham ile yola ciktilarsa onlarinda bu ustun ozellikleri neden bildirilmedi. Isin gercegi onlar icin bu goce cikmak Avraham'dan cok daha zor olmus olmali. Avraham HaShem'den bu talebi duydu, ama onlar Avraham'in soylediklerine dayanmak zorundaydilar. Oyleyse neden Avraham icin bu daha ustun bir basari olarak gorulmekte?

Verilen cevaplardan biri "leh leha" - "kendin icin git" kelimelrinde yatmata olabilir. Avraham'in tum hayati baskalarina yardim etmeye adanmisti. Cadirinin 4 girisi vardi, her yonde birer tane. Etrafindakilere Tek Tanri'ya inanip ibadet etme gercegini ogretmekteydi. Yapabilecegi son sey yasadigi topraklari egoist nedenler icin birakmayi arzu etmek olacakti. Ve iste HaShem'in de ondan istedigi buydu. Ondan istenen etkisini kullandigi cevresini birakip kimsenin onu tanimadigi bir yere gitmesiydi. Bu fedakarligi icin Avraham'a etrafindakilerinin onun yolu ile kutsanacagi hakkinda soz verilmisti.
Avraham'in bu seferki sinavi omur boyu uzerinde calistigi projesini, toplumu birakip kendisi ve cocuklari icin daha iyi olacak bir yere tasinmasiydi.
Bizler ise tam ters sekli ile sinav edilmekteyiz.
Devamli once kendimizi dusunuruz ve baskalarini da dusunmeyi ogrenmemiz bizden beklenmekte. Elimizdekilerden bazen baskalarinin yararina feragat etmemiz bizim sinavimiz. Bu bazen fakirlere tzedaka dagitarak, bazen ihtiyarlari ziyaret ederek bazen de bir hastaya refakat etmek ile yapabildigimiz birsey.
Avraham'dan tum hayat projesinden vaz gecmesini isteyen HaShem bazi mitzvalar yolu ile bizden cok daha azini talep etmekte.

Bu prosesin yurumesi yavas ve bizlerin de gelismemiz yolu ile beklenmekte bizden. Ama tum bunlar icin kendimize bir baslangic noktasi tespit etmek zorundayiz.

R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

24 Ekim 2011 Pazartesi

TZADIK OLMAK

bs"d

Perashat Noah Noah'in kendi neslinde durust (tzadik) bir kisi oldugunu ve HaShem ile yurudugunu bildirerek basliyor. Bilgelerimiz "kendi neslinde" ibaresini iki sekilde acikliyorlar. Iki aciklamayi da Rashi bize sunuyor. Bu ibare iyi bir isaret olabilirdi, Noah kendi neslinin tum kotuluklerine ragmen durust (tzadik) olarak kalmayi becerebilmisti. Ancak diger yonden aciklayanlar ise kendi nesli ile karsilastirilinca Noah'in durust (tzadik) oldugunu, baska nesilde yasasaydi durust (tzadik) sayilmayacagini iddia etmekteler.

Bu bizim Noah'in neler ile karsilasmis ve nelerin ustesinden gelmek zorunda kaldigini dusunmemize neden olmali. Neslindeki herkes kotu iken Noah durust kalmayi basarabilmisti ama etrafindakilerinin kotuluklerinden de sorumlu tutulmaktaydi.

Bunu bazi yorumcular Noah'in disa kapali bir insan oldugunu ve cevresindekileri duzeltmeye caba gostermedigi seklinde aciklamaktalar (Noah'in gemisini insaa etmesini HaShem'in 120 sene surmesine yol acmasi bu yuzdendi). Tum nesli kotu idi ve onlari duzeltmek onun sorumluluguydu.

Bunu kendi yasamimiza uyduracak olursak, dogru duzgun arkadaslarin ve baskalarina dogru yolu gosterme cabasinin onemini gorebiliriz. Arkadaslarimizin bizi asagiya, yanlis yola cekebileceklerinin tehlikesini idrak etmek zorundayiz. Bunun yaninda da etrafimizdakilerin standartlarini dusurmemeye ve gerektigi yerde yardimci olmaya calismamizin onemini de unutmamaliyiz. Tora etrafimizdakilerin ihtiyaclarina duyarli olmamizi saglayacak bir cok mitzva ile dolu. Bu konuya kafa yormamiz ve en azindan bir Alaha'yi alip ozellikle kendimizi adamaya calismamiz, etrafimizdakileri de bu yonde cesaretlendirmemiz dogru olacaktir.
R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

17 Ekim 2011 Pazartesi

DANISMAYI BILMEK, BASARMAK . . .

bs"d


Tora en basta HaShem'in yeryuzunu, gokleri ve arasindaki herseyi Tek basina yarattigini soyleyerek basliyor. Ancak daha sonra "insan"i yaratmaya sira gelince Tora HaShem'in bu konuda "etrafindakilerin" fikirlerine basvurdugunu soyluyor: "Kendi suretimizide ve benzerligimizde insani yaratalim ..." (Bereshit 1:26).

Aynen bizlerin bu durumda bir problem oldugunu gordugumuz gibi Moshe de Tora'yi HaShem'den alirken bu probleme dikkat cekiyor. Midrash bu noktada HaShem'in bu metin uzerinde israr ettigini, hayatta onemli kararlar verirken baskalarina da danismanin onemini vurgulamanin en carpici bu sekilde bize iletilebilecegini savundugunu belirtiyor (Yahudiler olarak bu konuda bir esh ve bir Rav'in danismanligi ozellikle vurgulanir). Bu cumleyi yanlis anlamak isteyenler zaten oyle anlamaya devam edecekler.

Rav Elchanan Wasserman bu konuyla ilgili iyi bir soru sormakta: "Her nekadar alinacak ders cok onemli olsa da, acaba boylesine bir riske deger mi? Olusabilecek olumsuz potansiyel, elde edilmek istenen olumlu potansiyelden daha agir degil mi?"
Rav Elchanan aslinda hic bir olumsuz potansiyelin olmadigi seklinde cevaplamakta kendi sorusunu. Nesiller uzerine nesiller boyunca gerek cocuklar gerekse olgun kisiler bu cumleyi okuyup dogru sekilde anladilar. Burada yanlis dusunenler sadece yanlis dusunmeyi isteyenler oldular ve olacaklar. Yanlis bulup Tora'yi kucumseme yollarini arayabilecek olanlar yuzunden boylesine onemli bir hayat dersinden vaz gecilebilir mi?
Bir sekilde biz buradan iki onemli ders cikartmaktayiz. Sadece "dogru ve durust" tavsiyeler bekleyebilecegimizlere basvurmak degil ayni zamanda bu sekilde negatiflikler yaymaya calisanlardan da uzak olmayi bilmemiz gerekmekte.

Baskalarinin tavsiyelerini hesaba katmak ozellikle danismak zorunda oldugumuz durumlari bildigimiz ve bu tavsiyelerinin dogru oldugunu bildigimiz zamanlarda daha da zorlasmakta.
Bu tavsiyeleri her ne kadar kendi avantajimiza oldugunu bildigimiz halde red eden kendi egomuzdur. Bu metinden cikan tavsiyeyi kabullenip, bizi sevenlerin durust tavsiyelerini, yardimlarini aramaya aktif olarak baslamaliyiz.


Bir cocuga "neden gunes var?" diye sorarsaniz buyuk bir ihtimal ile bize etrafimizi gorebilmemiz icin isik vermesi icin oldugu seklinde cevap alacaksiniz. Bu noktada Tora bize yon vermekte. Bereshit Perashasi"nda Tora gunesin" gunduz ile geceyi ayirmak ve bayramlar, gunler ve seneleri belirleyen bir isaret olmasi icin" yaratildigini soylemekte (Bereshit 1:14). Gunesin yaratilis amaci hakkindaki temel inancimiz nasil bu kadar yanlis olabilir?

Gercekte biz insanogullari icin gunes gunun baslangici ve sonu hakkinda fikir sahibi olmamiz yonunde cok kritik bir rol oynamakta. Bunu bir adim daha ileri alirsak biz Yahudiler icin gunes Shabat ve bayramlarimizin baslama ve bitme noktalarini bilmemiz yonunde bilgi kaynagimiz.
Tora en basta bize bunu belirtmekte: dogal bir neden ve Yahudisel bir neden var. Daha derin ve berrak olarak gorebilmek icin bariz olanin ardina bakmak zorundayiz. Bunu basarabilmek icin de dunyamizda bariz, dogal olarak niteleyebilecegimiz herseye daha dikkatli bakip asil amacini anlamaya calismaliyiz.


R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

5 Ekim 2011 Çarşamba

AH O KACAN FIRSATLAR...

bs"d

Perashat Vezot Haberaha Moshe'nin Israilogullari'na verdigi son Berahalari icermekte. Bu Berahalar ozellikle derin mesajlar tasimaktalar.

Mesela Levi'ye verdigi Beraha gibi: "... ve Seninle olan antlasmalarini korudular" (Devarim 33:9). Moshe Misir'da liderlige gecince daha evvel terk edilmis brit mila (sunnet) uygulamasini tekrar yururluge koydu. Levi Kabilesi bu Mitzva'yi devam ettiren tek Kabile olmustu o gune kadar. Rashi sunnet Mitzvasi'nin terk edilmesi sebebi olarak col ikliminde hava sartlarinin sunneti tehlikeli kildigindan Israilogullari'nin buyuk bir bolumunun sunnetsiz kalmayi sectiklerini gosteriyor. Ancak Levi Kabilesi cocuklarini sunnet etmeye devam ettikleri icin ovulmekteler.

Rabbi Yohanan Zweig bu konuda su soruyu getiriyor: "Eger o kosullarda sunnetin tehlikeli oldugu bir gercek ise neden Levi ovulmekte ve eger Levi'nin yaptigi gibi bir yolunu bulmak mumkun ise neden diger Kabileler de bu yolu aramadilar?" Shlomo Hameleh tembel bir insani "evde kalacagim cunku disarda bir aslan dolasiyor" diye bahane suren bir adama benzetmekte. Eger disarda bir aslan yoksa bu kisi paranoik bir hasta, eger gercekte disarda bir aslan varsa, o zaman evde kalmasi dogru degil mi zaten?

Yukardaki bu iki soruya "hayatta kisinin ulasmak istedigi herseyin onunde engeller vardir" diyerek cevap verilebilir. Kisinin iradesi, onundeki bu engellerin birer mazaret olarak kullanilmalarina veya amaca ulasma yolunda ashilmasi gereken birer ashama olarak gorulmelerine karar verecek. Mesela Universite okumak isteyen bir ogrenci icin yuksek fiyat bu istekten vaz gecme icin bir mazaret olabilir. Ama kesinlikle Universite okumaya kararli ogrenci geceleri calisip okul masraflarini karsilamayi becerektir. Tembel bir kisinin istegine ulasmasini engelleyen bu sorunlar, iradesi ve kararliligi guclu bir kisi icin asilmasi gereken engeller olarak algilanacaktir. Bir cok doktor hastanin iyilesme isteginin bir cok tibbi mudahale kadar onemli oldugunu soylerler.

Her ne kadar Israilogullari icin sunnet olmamayi hakli gosterecek mazaretler olmasina ragmen Levi Kabilesi'nin bu konudaki irade ve kararliligi bu engellerin ortadan kalkmalarina yardimci oldu.
Yeni sene icin bizim de hedefimiz ileriye bakip kendimize en azindan bir hedef secmemiz, onumuzdeki engelleri tanimamiz ve bunlari engel degil birer ashama olarak gorup uzerlerine atlamamiz dogru olacaktir.
Eger bu hedefimize varmak icin kararli isek, yer cekimi dahi iptal olacak ve sinirimiz gokyuzu olacaktir.
Butun Tora'nin en duygusal bolumlerinden birinde HaShem Moshe'ye ebedi hayata gececegi daga tirmanmasini soyluyor ve oradan ona o kadar ugrasmasina ragmen giremeyecegi Eretz Israel topraklarini gosteriyor. Bu noktada HaShem Moshe'ye "Avraham'a Yitzhak'a ve Yaakov'a, 'Senin soyuna verecegim' diye ant ictigim toprak budur. Topragi sana gosterdim ama oraya gitmeyeceksin." diyor (Devarim 34:4). Moshe bunu biliyordu, o zaman HaShem tekrarlamaya neden ihtiyac duydu?

Midrash Moshe Eretz Israel'e girmesini engelleyen hatasindan sonra HaShem'i dualari ile bu kararini degistirmeye razi edebilecegine emindi. Midrash aslinda Moshe bu konuda hakliydi, eger zamaninda, hatasinin hemen arkasindan af edilmek icin dua etseydi. Ama HaShem Moshe'ye beklemekle bu sansini kaybettigini  belirtmekte burada.

Bu Midrash'tan iki onemli ders alinabilir:
1- Duanin kuvveti cok agir, onemli kararlari degistirebilir.
2- Basarimiz icin dogru ani secmek bazen tum cabalarimizdan daha onemli olabiliyor.
Kac kere onumuze bir yabanciya alisveris torbalarini tasimakta yardim firsati, kasiyere bize verilen yanlis bozuk parayi geri verebilme olanagi veya kaybolmus gibi gorunen birine yardim etme firsati cikiyor? Kac kere bu firsatlari kaybediyoruz? Kac kere bu durumlara "firsat" olarak bakiyoruz?
HaShem'in Moshe yolu ile bize bu son anda ogrettigi iste zamani iyi kullanmanin, yok olmadan degerlendirmenin onemi.

Gmar Hatima Tova...


R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

28 Eylül 2011 Çarşamba

KAYA GIBI . . .

bs"d

Perashat Ha'azinu Moshe'nin bir shiir, sharki seklinde verdigi son vaazi. Shiir ve sharkilar insan ruhuna daha derinden hitap ederler. Bu sharkinin en basinda "O Kayadir, isleri kusursuzdur, Butun yollari dogrudur. O haksizlik etmeyen guvenilir HaShem'dir. Dogru ve adildir." denmekte (Devarim 32:4). Bu misra HaShem'in kusursuz, adaletli, durust ve haksizlik etmeyen oldugunu belirtmekle yuklu. Garip olan Hashem'i bir kayaya benzetmekle baslayan bu misra daha sonra O'nun kusursuzlugundan soz etmekte. Tora bize kaya kelimesi ile ve daha sonra kullandigi diger terimler ile ne soylemeye calisiyor?

Hafetz Hayim bu sorunun cevabini anlamamiza bir hikaye ile yardimci oluyor: Tek oglu hasta olan bir adam ogluna shifa getirecek bir yol icin hic bir masraftan kacinmiyordu. Sonunda bir doktor cocugun  sagligina kavusmasini saglar ve hastaligin sebebinin yedigi bir et cinsinden oldugunu soyler. Bunun uzerine baba oglundan bu et cinsini hep uzak tutacagina dair yemin eder. Yillar sonra baba bir is gezisine cikmak zorunda kalir ve oglunu ailesine emanet eder. Baba gittikten sonra oglan evde pisen etin kokusuna dayanamayip bir parca yer ve tekrar olumcul bir sekilde hasta olur. Baba seyahatinden donunce hemen doktara kosar ve elinden geleni yapmasi icin yalvarir. Doktor bu sefer de oglani iyilestirmeyi basarir ve baba da bundan sonra oglunu hic bir zaman birakmayacagina dair yemin eder. Bir sure sonra baba evinde bir ziyafet verirken yine bu et sunulurken oglu odaya gelince hemen onu odadan cikartir. Misafirler bu hareketi babanin oglunu korumak icin yaptigini anlamazlar.

Biz de burada birer misafiriz. Hayatimizda bize ve etrafimiza olanlara bazen anlam verememkteyiz ama HaShem'in adaletli, dogru ve bir kaya gibi her yonu ile kusursuz oldugunu biliyoruz. Ama kaya kusursuz degildir diyeceksiniz. Evet belki bize gorunen sekli ike kusursuz degil ama tek parca, temeli saglam ve istikrarlidir. Aynen HaShem'in bize yansittigi ozellikleri gibi. Bu yeni senede bizim ustumuze dusen bu ozellikleri benimseyip uygulayabilmeye calismak. Belki gelecek sene bu zamanda hepimiz kaya gibi Yahudiler olabiliriz.

Rav Yisrael Salant bize bir noktayi daha hatirlamamizi tavsiye ediyor. Yom Kipur'da onumuzdeki sene icin kaderimiz tayin edilirken, eger bir sekilde basimiza bir ceza gelmesi gerekiyor ise HaShem etrafimizdakilerin bundan etkilenip etkilenmeyeceklkerini de hesaba katmakta. Eger bir parca dahi onlar hak etmedikleri bir zorluk ile karsilasacaklar ise bizler de bu cezadan kurtulmus oluyoruz. Bu HaShem'in derin adaletini gostermekte. Haksizlik etmeyen.
Bu yuzden her zaman dogru, durust insanlar arasinda bulunmaya, arkadaslarimizi bu tip insanlardan secmeye calismaliyiz. Sadece bu iyi faziletlerden etkilenmek icin degil, kendimizi de has ve halila gelebilecek cezalardan kurtarabilmek icin!


R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

26 Eylül 2011 Pazartesi

ALAHA - ROSH HASHANA - RABBI YEHUDA SEVILLA BOLUM # 2

bs"d

Rabbi Yehuda Sevilla'dan Turkce Video.

ALAHA - ROSH HASHANA - RABBI YEHUDA SEVILLA BOLUM # 1

bs"d

Rabbi Yehuda Sevilla'dan Turkce Video.

ALAHA - NITZAVIM - RABBI YEHUDA SEVILLA

bs"d

Rabbi Yehuda Sevilla'dan Turkce Video.
Alahot - NITZAVIM

BIR SHARKI . . . OMUR BOYU SURECEK

bs"d

Perashat Va'yeleh Moshe'nin ebedi yolculuguna cikmadan son vedasini ve bu dunyadan ayrilmaya hazirlanmasini icermesi dolayisi ile en aciklilardan birisidir. (Devarim 31:2)
Dort satir sonra Moshe Israilogullari'na son bir tavsiyede daha bulunuyor : "kuvvetli ve cesaretli olun".

Kuvvetli olmamiz gerektigini anlamamiz kolay. Onumuzde tarih boyunca karsilasacagimiz turlu engelleri, zorluklari ve tehditleri asabilmek icin kuvvetli olmak zorundayiz. Ama cesaretli olmak? Ne zaman? Neden bu tavsiye Moshe'nin bize son anda vermeyi uygun buldugu iki tavsiye arasinda?

Gur Hasidleri'nin Rebbe'si bunu soyle acikliyor: Moshe olmeliydi ama onun olumu zayif dusmesinden veya yasliligindan dolayi degildi. Moshe icin artik Eretz Yisrael topraklarina girmeden ulasabilecegi daha yuksek bir mertebe yoktu. Oraya da girmeye izni yoktu. Ruhani bir buyume olasiligi olmadan Moshe fiziksel olarak var olabilirdi ama "yasayamazdi".

Moshe'nin bize verdigi iki tavsiyeyi de bunun isiginda anlamaya calisabiliriz. Simdiki sorumluluklariniz icin "kuvvetli olun", ruhani olarak buyumek, ilerlemek icin de "cesaretli olun", ki bu noktada artik kendisi icin bu imkansizdi.
Moshe bize Yahudiligimiz ile ilgili her zaman yeni bir ogrenme cabasi icinde olmamizi soyluyor. Her zaman yaptiklarinizi daha iyi bir sekilde yapmaya calisin. Ve her zaman yanlis yaptiginizda kendinizi duzeltmek icin "cesaretli olun".

Rosh Hashana ve Kipur yaklastikca Moshe'nin bu mesaji bizim icin daha da kisisel bir anlam tasimakta.
Basitce, yapmakta oldugunuz her dogru sey icin "kuvvetli", yapmaniz gereken her dogru sey icin de "cesaretli" olun.

Perashat Va'yehi her Yahudi'nin kendisi icin bir sharki yazmasi yonundeki mitzva ile sona eriyor (Devarim 31:19). Rashi bunun bir sonraki Perasha "Ha'azinu"yu ima ettigini soyluyor. Bilgelerimiz bu kuraldan 613 Mitzvamizdan en sonuncusunu cikartiyorlar: Her Yahudi'nin bir Sefer Tora yazilimina ortak olmasi gerektigi.
Neden kendimiz icin bir sharki yazmamiz ve sonra da bize verilen sharkiyi (Ha'azinu) soylememiz isteniyor bizden? Ayrica kendimize bir sharki yazmamiz istegi  bir Sefer Tora yazimina ortak olmamiz olarak aciklanabiliyor?

Her yazilan Tora aciklamasina bu dusunce sekli ile yaklasirsak; Tora'daki her hangi bir Mitzva'yi alip kendi shasimiza uygularsak, her ne kadar kaynagi Tora olsa da, bu mitzva bize ozel bir hal alir. Sharkilar da aynen degisik kisilerin agzindan degisik yorumlanir. Ozellikle de muzik her kisinin kendi yorumuna en uygun medyumdur. Bu yuzden de Tora muzik misalini vererek bize Tora'yi da kisisellestirmemizi bize tavsiye ediyor. Eger bunu basarirsak, Tora'yi bir sharki gibi benimser ve yorumlamayi becerebilirsek, 613 Mitzva'nin en sonuncusunu da yerine getirmis oluruz. Kendimize bir Sefer Tora yazmis oluruz.


R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

19 Eylül 2011 Pazartesi

BUGUN . . . HEM GECMIS ICIN HEM DE GELECEK ICIN

bs"d

Bu haftaki Perasha, Nitzavim, "Bugun hepiniz -liderleriniz, kabile baslariniz, ihtiyarlariniz (ileri gelenleriniz), gorevlileriniz, butun Israilli erkekler, HaShem'in onunde duruyorsunuz" (Devarim 29:9) diyerek basliyor ve kadinlari, cocuklari ve Yahudi ailesine katilmislari (gerleri) de "kampinizin ortasindakiler" diye siralayarak devam ediyor. Tercume aslina haksizlik ediyor. Tora bugun burada bulunuyorsunuz derken ihtiyarlari, kadinlari ve cocuklari cogul sekli ile belirtirken sira "ger"e (convert) gelince tekil sekli aliyor. Neden?

Cevaplardan biri her zaman Nitzavim Perashasi okunduktan sonra gelen bayramlara (Yamim Noraim) hazirlanmamizda bize yardimci olabilir. HaShem'in karsisinda dururken bir kabile lideri veya cocuk veya Yahudilige gercek sebeplerle dahi katilmamis olmak fark etmiyor. Yeter ki HaShem'in onunde olalim. Ama icten ve gercek istek ile Yahudilige katilmis olanlar ozel ilgiye tabii tutuluyorlar, cunku onlar gercekten her seye ragmen ozel bir adim atma cesaretini gostermislerdi. HaShem'in onundeki bu ozel statulerinden dolayi da bizlerden de ozel ilgiye layiktirlar.
Daha genis bir anlamda bir "ger" sadece daha evvel Yahudi olmayip ta aramiza katilmayi secenlerden cok daha fazla anlam tasimakta.
Davranislarini duzelterek HaShem'e yaklasmaya calisan herkes bu "ger" tabiri altina girebilir. (Ramba"m teshuva yapan her kisinin yeni bir insan oldugunu soyluyor.) HaShem etrafimizdaki genele ragmen ve bizden beklediklerine ragmen yolumuzu degistirmemizin ne kadar zor oldugunu tabii biliyor. Bu yuzden de Tora bu kisileri yureklendirmemizin yaninda onlardan cok sey ogrenebilecegimizi de bize hatirlatarak bu kisilere karsi bize daha fazla sorumluluk yuklemekte. Ozellikle de Yamim Noraim oncesinde kendimize ceki duzen verip iyi bir sene ile odullendirilmek icin cabalarken, kendisini duzeltmeye calisan birini gordugumuzde ona destek olup yureklendirmeye calisip nasil kendimizi de bir "ger" haline getirebilecegimizi dusunmeliyiz.
Yeni bir yil yeni bir baslangic sunmakta. Bizim de sadece bunu yapmamiz gerekiyor : Baslamak!

Perasha Nitzavim "Hepiniz bugun burada duruyorsunuz" diye basliyor. Daha sonra "bugun" terimini onumuzdeki uc Pasuk icinde iki kere daha kullaniyor. Bu Pasuklarin hic birinin tasidigi anlama bir sey katmadigi halde "bugun" kelimesinin kullanilmasinin anlami nedir?
Rabbi Avraham J. Twerski daha iyi bir insan ve daha iyi bir Yahudi olabilmek icin verdigimiz caba onunde iki ana engelin oldugunu ve bu iki engeli de asmanin "bugun" terimine odaklanarak mumkun oldugunu soyluyor.
Bu engellerin ilki ileriye baktigimizda karsimiza cikabilecek sorunlari, bizi yoldan cikartabilecek kandirmalari gorup caresiz bir hisse burunmemiz, bir bikkinlik duymamiz. Tora bize "bugun" diyerek o gunun sorunlarina odaklanmamizi ve yarin olabilecekler ile ilgili endiselerimizi yarina birakmamizi soyluyor. Bugunu ashinca, yarini da ashacagiz.
Diger engel ise gecmisimiz ile ilgili duydugumuz sucluluk hissi. Bu his bizi bunalima soktugu gibi kendimizi de degersiz olarak hissetmemize sebep olur. Bura da Tora "bugun" diyor. Gecmiste yapmamamiz gereken hatalarimiz icin "bugun" tovbe edebiliriz.
Gecmis arkamizda ve yepyeni bir yil onumuzde iken daha iyi, durust bir insan olabilmek icin beklemeye gerek olmadigini bilmek cok guzel. Zaman simdi, "bugun" simdi...


R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

14 Eylül 2011 Çarşamba

NESHE ILE IBADET...

bs"d

Her ne kadar neseli olmanin onemli bir duygu oldugunu tartismasiz anlasak dahi, Tora bu hafta Ki Tavo Perashasi'nda bu duyguyu bir adim daha ileri almakta. Pasuk, HaShem'e her sey yolunda iken, bolluk icinde iken nese ve kalp safligi ile ibadet etmeyenlerin bir cok belaya maruz kalacaklarini soyluyor.
Ramba"m bir kisinin potansiyelinin maximum mertebesine varmasinin tek bu yolu seklinde aciklamak icin bu Pasuk'u kullaniyor.
Sorulan soru "sonucta kisi kendisinden bekleneni yerine getirdikten sonra HaShem'in istegini nese ile yapmadi diye neden cezalandirilmali?"
Hasidut'un ana eserlerinden Tanya'nin yazari HaShem'in Mitzvalarini yerine getirirken nesesiz, hatta mutsuz bile diyebilecegimiz vaziyette olan bir kisi yaptiklari ile duygusal olarak bagimli olmamaktadir demekte. Tehilim'de (128:2 ve 100:2), Talmud'da (Shabat 88A ve Arahin 11A) goruldugu gibi Tapinak'ta yapilmakta olan her islem neshe ile yapilmasi sartina bagliydilar. Leviler'in nameleri ve sharkilari ile Kohenler'in gorevlerini yerine getirmeleri. Hareketlerimizin arkasindaki duygularimiz bu hareketlerimizin buyuk bir bolumudur. Tora da iste bize bu mesaji vermekte: Ozellikle Hashem'e olan ibadetimize duygularimizi katmazsak anlamsiz hareketler haline gelecek bir ibadet olacaktir. Kime ve neden ibadet ettigimizi anlarsak ve  bu yakinligimizi idrak edersek nesheli olmamak icin de bir sebep olamaz.

Bu Perasha'da islenen konular arasinda su Pasuk ozellikle dikkat cekiyor :  Ve Hashem size bugune kadar bilmek (anlamak) icin kalp, gormek icin goz ve duymak icin bir kulak vermedi. (Devarim 29:3)
Gelenege gore (Rashi) Moshe o gun Levi Kabilesi'ne bir Tora rulosu verir ama Israilogullari'nin geri kalanlari hakli olarak onlara da vermedigi icin sikayet ederler.
Bu sikayetleri kendilerinin bu Tora rulosunu almadiklarindan degil gelecek nesillerin bu konuda sorunlari olabilecegi uzerineydi. Bu sikayeti duyunca Moshe cok sevinir. Rabbi A. Henach Liebowitz bunu "Moshe aslinda bu sikayet uzerine cok sevincliydi. Cunku bu sikayet Tora'ya ve HaShem ile olan baglarina verdikleri degeri gostermekle kalmayip gelecek nesillerinin de bu bagi tasimalari konusunda tasidiklari sorumluluklarini da gostermekteydi." Seklinde acikliyor.

Bu Pasuk'a daha yakindan ve derinlemesine bakarsak bunu daha da net bir sekilde gorebiliriz. ....
Neden Tora "kalbiniz de bilecek (anlayacak)" demekte? Cevabi; eger bir seyi gerektigi kadar onem ve kuvvet ile hisedersek o zaman kalbimizde de bunun gercek oldugunu biliriz (anlariz). Israilogullari Tora'nin gelecegini bazi olasi saptirilma potansiyellerine karsi koruyarak garanti edebileceklerini kalplerinde biliyorlardi (anliyorlardi).
Tora'nin bize mesaji Yahudiligimizi korumak ve ilerlemek icin elimizden ne geliyorsa taa ki kalbimizde dogru oldugunu bilene kadar yapmamizdir. Ve eger ne yapmamiz gerektigini, neyin dogru oldugunu tam olarak bilmiyorsak o zaman gozlerimizi kullanarak gecmisten gelen geleneklerimize bakmali, kulaklarimizi kullanarak kurallari dinlemeli ve aklimizi kullanarak kendi parcamizi, yansimamizi da Tora'da bulmaliyiz.
Taa ki kalbimiz gercegi buldugunu bilene kadar.

R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

13 Eylül 2011 Salı

DUR, DUSUN AMA SILMEYI UNUTMA...

bs"d

Perashat Ki Tetze bize savas sirasinda esir dusen bir kadini arzulayan askerin belli bazi sartlari yerine getirmesi sonrasinda alabilecegini soyleyerek basliyor. Bilgelerimiz savasa giden bir erkegin bazen bazi icgudulerini kontrol edebilmesinin imkansiz oldugunu soyluyorlar. HaShem de bunu hesaba alarak esir bir kadini onlara mumkun kildi. Lekah Tov bazi ihtiraslarini kontrol edemediklerini soyleyen sahislara yonelik oldugunu ve bunun da ispatinin Tora'nin bu durumu belli sartlar sonrasi mumkun kilmasi oldugunu soyluyor. Eger karsimiza bir ihtiras cikmis ise bilmemiz gereken bu durumun ustesinden gelme kabileyitimizin de bize verilmis oldugudur. Her gun soyledigimiz bir Pasuk vardir. "Noten shelg katzamer" - "yun kadar kar verir". HaShem bize kendimizi koruyacagimiz kadar elimizde olan yun kadar kar yagdirir deriz.

Hafetz Hayim Tora'nin bu durumdaki bir kadina once kaybettikleri icin yas tutabilecegi, sonra tirnaklarini ve sacini uzatabilecegi kadar vakit tanimakta oldugunu, bu sure icinde de bu kadini arzulayan askerin durumu tekrar gozden gecirebilecegini, sakinlesecegini ve gercekten bu kadini isteyip istemedigi hakkinda karar verebilecek duruma gelebilecegini soyluyor. Butun bu prosedurun amaci bize bir sey yapmadan evvel tekrar dusunup ne yapmak istedigimizi ve daha da onemlisi gercekten aslinda ne kadar yapmamak istedigimizi anlayabilmemiz icin gereken zamani saglamak.
Bu taktik her turlu yanlis hareket, gunah icin de gecerli.
Bir daha karsimiza cikan durumlarda veya uygunsuz bir sey yapmak uzere iken bir adim geri atip elimizde bu arzunun ustesinden gelebilecek gucun oldugunu tekrar idrak edip "hayir" seklinde oy kullanmaliyiz. Nasil ki bilgili birer oy veren olmak bizim sorumlulugumuz ise ayni sekilde HaShem'in bize verdigi gunah islemeye karsi oy verebilme hakkimizi da kullanmaliyiz.

Bu Perasha'nin sonunda   Amalek'in bize Misir'dan cikarken yaptiklarini hatirlamamizi yukumleyen mitzva bulunmakta. Tum dunya Israilogullari'nin ezilmezligini izlerken Amalek konvoylarin gerisinde kalmis gucsuzlere saldirip tum dunyaya HaShem'den ve O'nun milletinden korkmadiklarini ilan etmeye calismisti. Ancak gercekte Israilogullari'ndan cekiniyorlardi, bu yuzden geriden gelen gucsuz ve zayiflara saldirmisti. Garip olan bir kac misra sonra Tora bize Amalek'i ve hatirasini dunya uzerinden silmemizi emrediyor. Hangisi yapilmali? "Hatirla" mi, yoksa "hatirasini dahi sil" mi dogru olan? Bir de ustune ustluk Tora tekrar bize "unutma" diyor daha sonra.

Bunu anlayabilmemiz icin Hahamlarimiz bize bir misal vermekteler. Amalek cok sicak su dolu bir banyonun icine atliyor. Kendisi biraz yaniyor ve zarar goruyor ama arkasindan atlamak isteyenler icin suyu bir nebze de olsa iliklastirmis oluyor.

Tora bize "hatirla", "sil" ve "unutma" diyor.
Tora bize yasamdaki HaShem'i kucumseyen, otoritesini kucumseyen elementleri hatirlamamizi, cunku ancak boylece onlari ve etkilerini yok edebilecegimizi soyluyor. Ve son olarak ta kendimizi negatif etkenler ile sardigimizda neler olabilecegini hic bir zaman unutmamamizi soyluyor.
Insan dogasi bir seyi ne kadar cok gorursek o seye o kadar alismamiza, o kadar daha az duyarli olmamiza el verisli. Icinde yasadigimiz toplumdan, komsularimizdan ve dostlarimizdan etkileniyoruz. Unutmamamiz gereken aynen nasil cevrenin olumsuzluklarindan etkileniyorsak bizler de cevremize ayni sekilde olumsuz veya olumlu etki edebilme olanagina sahibiz.
Kendimizi kontrol edip cevremize olumlu etki olabilmemiz dilegi ile.

R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

7 Eylül 2011 Çarşamba

KAPILARA DIKKAT !

bs"d


Perashat Shoftim bize cok bariz ve mantikli bir sey bildirerek basliyor: "sehirlerinizde yargiclar ve polisler olsun".
Kanunlarin yaptirimlanmadigi toplumlar var olabilirler mi? Tabii ki hayir. Bilgelerimiz bize bunu yapmanin bize mantikli gelmesinden dolayi degil Tora emrettigi icin yapmanin asil onemli nokta oldugunu soyluyorlar. Biraz ilerde Tora bize "o gun yasayan Yargic'a gidip" olabilecek sorunlarimiza cozum aramamizi soyluyor. Bu daha da bariz degil mi? "O gun yasamayan" bir Yargic'a bas vurmak biraz zor bir durum.
Buna cevap olarak bilgelerimiz bize her ne kadar Avraham kendi zamaninda cevresinde bir cok kisiyi inanca yaklastirmissa dahi bunlarin gelecek nesillerinden hic biri bu yola devam etmediler diyorlar. Bunun nedeni de Avraham'a baglandiklarini ama arkasindan gelen oglu Yitzhak'tan ogrenmeye yanasmamalariydi demekteler bilgelerimiz.
Her neslin kendi liderleri vardir; bu da belli nedenlerden dolayi. Bu lidere yaklasmak ve ondan ogrenmek daha kolaydir. Her ne kadar gecmis nesillerin liderleri cok daha akilli ve bilgili olsalar dahi, Tora bize "Tora rehberliginde olduklari surece" kendi neslimizin liderlerine kulak vermemizi soyluyor.
Genelde karsimiza cikan dilemalar ile yalniz basa cikabilecegimize inaniriz ama eger bize yol gosterecek, danisabilecegimiz bir Rav'imiz olursa bize Tora'nin perspektivinden dogru adimin ne olabilecegi yonunde destek olacaklardir. Her ufak tefek sorunda danismasak dahi en azindan Rav'imizin bizi Tora acisindan ne sekilde yonlendirebilecegi hakkinda bir fikrimiz olacaktir ve bu bile tek basina dogru kararlari almamiz yonunde bize yardimci olacaktir. Kendimize sececegimiz ornek kisi hayatta Tora'ya bagimizin ve ideallerimizin buyumesi yonunde bizi dengeleyecek ve destekleyecektir. Kendimize ornek bir modele ihtiyacimiz olmadigini dusundugumuz zaman asil en cok ihtiyacimiz oldugu zamandir.

Tora bu Perasha'da "kapilarimiza" yargiclar ve polisler koymamizi soyluyor. (Devarim 16:18). Rav Moshe Feinstein "leha" - "sana-kendine" kelimesinin burada gereksiz oldugu hissedebilecegimizi soyluyor. Bu Mitzva sadece "yargiclar ve polisler ata" diyerek te ayni mesaji iletebilirdi, oyleyse bu "kendine" kelimesinin burada isi ne? Soru, bu Mitzva'nin genis toplumu, tum Yahudi cemaatini ilgilendiren bir mitzva oldugu da goz onune alininca "kendine" kelimesi ile tekillestirilmesi ile daha da karmasik bir hal aliyor.

Rav Moshe Feinstein Tora'nin bu yol uile bize cok onemli temel bir kavrami ogretmeye calsitigini soyluyor. Toplumun yargic ve polislere olan ihtiyaci kadar shahislarin da kendilerine hem bir yargic hem de bir polis olmalarinin cok onemli bir ihtiyac oldugunu vurguluyor. Bu dusunce cizgisinde Shlah bir kisinin algilamasinin 7 kapisinin oldugunu soyluyor. Iki gozumuz, iki kulagimiz, iki burun deligimiz ve agzimiz. Bu kapilarin kullanilmasinin sekli o kisiyi ya batirir ya da yukseltir diyor Shlah. Bu kapilardan ne girip ne ciktigini kontrol etmeliyiz.
Tora da bize bu kapilardan ne girip ciktigini kontrol edebilmemiz icin yargic ve polislere ihtiyacimiz oldugunu soyluyor. Yargiclarin kontrolu ve polislerin uygulatmalari ile. Sadece hangi kriterler ile yasayacagimizi ogrenmek ve bilmek yeterli kalmiyor, bu kriterleri de koruyacak tamponlar olusturmak zorundayiz. Mesela eger kriter baskalari hakkinda negatif konusmamak ise o zaman bu sekilde davrananlarin etrafinda bulunmamaya calismaliyiz...

R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

30 Ağustos 2011 Salı

GORMEK ICIN BAKMAK...

bs"d

Gectigimiz hafta okudugumuz Perasha "gor" anlamina gelen "Ree" kelimesi ile basliyor. Ne "goruyoruz"? Ve neden "gormeliyiz?
Rabbi Yehoshua Wender hayatimiz boyunca hepimizin gercegi bulma arayisi icinde oldugumuzu soyluyor. Dunyadaki her seyin arkasinda yatan gercek anlami aramaktayiz. Ancak hayatimizdaki her seyi dogru bir isik altinda gormeliyiz. Dunyadaki her seyin icinde gercek ve yalan bulunmakta. Bizim isimiz bu yalanlarin oyununa gelmemek.

HaShem bize icinde hem gercegi hem de yalandan bizi koruyacak unsurlari tasiyan Tora'yi verdi.
Bu dunyada yasam lunaparkta aynali bir odada olmak gibi. Odaya giriyorsunuz ve etrafiniz bu egri bugru aynalar ile cevrili. Bazilari sizi sisman, bazilari uzun boylu bazilari da zap zayif yansitirlar. Kendinizin gercek bir yansimasi icin duz, egik olmayan bir ayna karsisinda durmaniz gerekiyor.

Iste Tora boyle bir ayna.
Tora'ya bakip egrilmemis, bugrulmemis gercegi bulabilirsiniz. Ancak; dogru bir noktada, dogru bir acida durarak egri bir aynada da gercek bir yansima yakalamak mumkun. Ama eger daha evvel duz bir aynada gercek yansimanizi daha evvel gormemis iseniz egri aynada yakaladiginiz goruntunun dogru olup olmadigini olcmeniz icin bir dayanak noktaniz olmayacak.
Dunyamiz da ayni. Dunyayi baska kaynaklar yolu ile de gercek oldugu gibi gormek mumkun ama eger Tora'yi inceleyip gercegin ne oldugunu ogrenmemis isek bulup bulmadigimizi hic bir zaman bilemeyecegiz.

Perasha Yahudilerin yapmalari gerekeni yapip yapmadiklarina bagli olarak "Bakin (Gorun), bugun onunuze kutsamayi (beraha) ve laneti koyuyorum" diyerek basliyor (Devarim 11:26). Buradaki sorun eger bazi seyleri yapmak ile yukumlu ise zaten bunlari yapmak zorundayiz. Neden zaten yapmak zorunda oldugumuz seyler icin odullendirelim ki? Ayrica neden Tora "onune koyuduklarimi gor ..." demekte? "Gor" kelimesini kullanmadan da ayni anlami verebilecekti. Belki de Tora'nin dediklerinin daha derin anlamini "gormemiz" gerekiyor.
Bir seyi gormek genelde onumuzde bir objenin oldugunu anlamina gelir ama mutlaka o objeye ulasabilirligimizi belirtmez. Tora'nin bize iletmek istedigi yapmamiz gereken seyleri ogrenmemiz ve bunlara ileride ulasmak amaci ile dahi olsa onumuze koymamizdir.
Midrash berahalarin ve belalarin bizi gecmis davranislarimiz icin odullendirmek veya cezalandirmak icin degil gelecekteki davranislarimizi ayarlayabilmemiz icin oldugunu soyluyor. Bu bizim ilk sorumuzu cevapliyor. Vaad edilen oduller bizi gelecekteki davranislarimiz acisindan, her ne kadar zaten yukumlu isek te, bizi cesaretlendirmek icin birer bonus.
Tora ayri bir ip ucu daha veriyor. Oduller (Berahalar) ve belalar ayri iki dag uzerine konuluyor.(Devarim 11:29) Ne amacla?
Cunku her davranisimiz bizim gelecegimiz icin insa ettigimiz daglarda birer tugla vazifesi goruyorlar. Mesela tzedaka verdigimizde, bir yardim kurulusunda gonullu oldugumuzda veya bir yaslinin karsidan karsiya gecmesine yardim ettigimizde bunlar sadece bir defa yaptigimiz ve o sekilde izole olan iyi davranislar degil gelecegimiz icin insa ettigimiz dagi buyuten tuglalar. Bu davranislar bizi baskalarini da etkilememize, daha baska iyilikler yapmaya motive etmeye yaradiklari gibi her defasinda onumuzde olusturdugumuz basari dagini "gormemize" ve daha da yukseltmemize yardimci olacaklardir.

R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

23 Ağustos 2011 Salı

TOPUK VE GERCEK OZGURLUGUN ANLAMI

bs"d

Gectigimiz hafta okudugumuz Ekev Perashasi bize Mitzvalar'i takip etmemiz gerektigini ve bunun akabinde guzel seylerin bizi beklediginden soz ederek basliyor. Buradaki problem biz Tora'yi zaten bu duruma geldigimiz asamada kabullenmistik, neden Tora bizden bunlari kabul etmemiz vs ile ilgili sozler iletmekte?

Rabbi David Goldwasser bu soruya Tora'nin kullandigi "EKEV" kelimesinin termilojisine dikkat cekerek cevap veriyor. "Bu Mizvalari dinledikten sonra ..." diye tercume edebilecegimiz (sonra) Ekev kelimesi ayni zamanda "topuk" anlamini da tasimakta.
Bir cok Hahamimizin da dikkati cektigi gibi Ekev kelimesi topuk anlamini da tasiyarak bize "tum" Mitzvalarin hatta aynen topuk gibi en altta kalan en son Mitzvalarin dahi ayni deger ile takip edilmeleri gerektigi mesajini veriyor. Cunku aynen bir topuk gibi bu en dipteki Mitzvalar da tum bir vucudu tasimaktalar ve ileri gitmek istedigimizde tum vucuda destek, dayanak vazifesi gormekteler.

Gunluk hayatimizda bazen iyi seyler yapabilme firsatlari ile karsi karsiya geliyoruz. Ama geciyoruz. Bazen tembelligimizden bazen de onemsiz olduklarini dusundugumuzden. Bu Perasha bize bazen bu "kucuklerin" bazen o "buyuklerden" daha onemli olma ihtimali olabilecegini gosteriyor. Bu bize Yahudi olarak "tum" sorumluluklarimiza karsi duyarli olmamiz gerektigini hatirlatiyor. Kimsenin bakmadigi o "kucuk"anlar ile kendi uzerimizde en buyuk etkiyi yaratip gelecegimizi yonlendiriyoruz.

Bu Perasha'da Mitzvalar'i takip etmenin odulleri ve has ve halila takip etmemenin neticelerini ogreniyoruz. Bu Mitzvalar arasinda unlu bir tanesini goruyoruz.   וְאָכַלְתָּ, וְשָׂבָעְתָּ--וּבֵרַכְתָּ אֶת-יְהוָה אֱלֹהֶיךָ, עַל-הָאָרֶץ הַטֹּבָה אֲשֶׁר נָתַן-לָךְ.Devarim 8:10) -- (Yeyip doyunca size verdigi topraklar icin Hashem'e sukredeceksin)
Sadece yemek yemis isek neden HaShem'e toprak icin de sukr ediyoruz? Bize sagladigi yiyecekler icin direkt olarak sukr etsek yetmez miydi?
Bu sorunun cevabi insan ile hayvanlar aarsindaki farki kavramamizda yatiyor. Bizi hayvanlardan ayiran secebilme kabiliyetimiz ve bu secimimiz yonunde davranabilmemiz.
Fiziksel dogamiz bize ne "istedigimizi" , aklimiz (neshamamiz) ise "ne yapmamiz gerektigini" soyluyorlar.  Bu yuzden aliskanlik olarak veya dusunmeden ne kadar cok sey yaparsak o kadar kendimizi hayvanlar alemine yaklastiriyoruz. Bunun aksi olarak kendimizi kontrol ettigimiz oranda kendimizi dogal isteklerin kolesi olmaktan o kadar uzaklastirip "ozgurlesiyoruz".
Yahudiligimizin ozelliklerinden biri de bize verilen Mitzvalarin bollugu ile kendimizi daha az hayvansal ve daha fazla Tanrisal yapma olanagina sahip olmamizdir.
Bu yuzden de sadece Mitzvalari otomatik olarak yerine getirmemiz degil oncesi ve sirasinda icine girdigimiz dusunme, karar verme sureci de bu Mitzvalar'i yerine getirmemiz kadar onemli sayilmakta. Simdi yedigimiz ekmegi sadece bir ekmek olarak degil icinden ciktigi topragi da kaale alarak kokunu de bu sukranimiz icine katiyoruz.
Kendimizi kontrol ederek, davranislarimizi bir dusunce ve karar prosesinden gecirerek gercek "ozgurlugumuzu" kazaniyoruz.





R. Shlomo Ressler


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

16 Ağustos 2011 Salı

SAKLI ISE GERCEKTIR

bs"d

Bu pasajin kesin bir konsentrasyon ile soylenmesi beklenir.   Konsentrasyon duzeyimizi yukseltebilme amaci ile gelenek elimiz ile gozlerimizi orterek Shema'nin bu ilk misrasini soylememizdir.
Bu konuda Sefarad geleneklerinden biri gozlerimizi orterken parmaklarimiz ile HaShem'in isimlerinden biri olan "Sha-d-ay" ismini simgeleriz. Orta uc parmagimiz "Shin" harfi seklinde alnimiza, basparmagimiz kivrik olarak sag gozumuz uzerinde "Dalet" ve serce parmagimiz sol gozumuz uzerinde "Yod" harflerini simgelerler.
Bu mitzvanin gunluk hayatimizdaki merkezi yeri goz onune alininca zikr edilmesinin Yahudi ruhaniyetinin yuksek noktalarindan biri oldugunu gormek mumkun.

Ancak; Talmud Masehet Berahot 13B'de sasirtici bir hikaye anlatiyor.

Rav Mishna'nin duzenleyicisi Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin parlak ogrencilerinden biriydi. Rabbi Yehuda Ha'Nasi neslinin onde gelen bilgesiydi. Rav hocasinin hic bir dersini kacirmazdi ancak bir konuda saskindi. Bir keresinde Rabbi Hiyya'ya Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin Shema soyledigini hic gormedigini soyler. Rabbi Hiyya " Rabbi Yehuda ellerini gozlerinin onunden gecirirken Shema'yi soyler ve  Goklerin Hukumdari'nin hukmunu kabullenir" diye cevap verir.

Biz bu hikayeden Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin bu merkezi mitzvayi en yakin ogrencilerinin dahi farkina varmadiklari siradan bir sekilde yerine getirdigini ogreniyoruz. Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin ruhani durumunun derinligi digerlerinin izlemesini, mitzvanin yerine getirilisini fark etmelerini dahi mumkun kilmiyordu.

Bazen yanlis olarak "ruhani", "spirituel" bir kisinin ozellikle "spirituel" bir sekilde goruntu sahibi olmasini veya o sekilde davranmasini bekliyoruz. "Ruhani" olunabilmesi icin dua sirasinda yuksek sesli olmanin, one arkaya sallanmanin veya gozler kapali uzun meditasyonlarin gerektigine inanlar var.
Rabbi Yehuda Ha'Nasi'nin Shema'yi soyleme sekli bize gercek ruhaniligin dogal ve hatta baskalari tarafindan fark edilemeyecek sekilde olmasi gerektigini gosteriyor. Ruhaniligin amaci baskalarini etkilemek degil HaShem ile yakinlasabilmektir. Gercek ruhanilik sahsi olarak HaShem'in onunde oldugumuzu fark etmemizdir.

Geleneklerimize gore kainatin varliginin surebilmesi icin her an 36 sakli Tzadik'in (gercek durustlerin) var olmasi gerekiyor. Sakli olmalari anahtar. Kimse, hatta kendileri dahi bu mertebede olduklarinin farkinda degillerdir.
Gercek ruhaniyet sakli oldugu zaman, ozel oldugu zaman ortaya cikar. Gercek durustluk te (Tzadik) yine sakli ve alcak gonullukte yeserir.



Rabbi M. Angel


Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

10 Ağustos 2011 Çarşamba

TATLI DIL

bs"d

Moshe Rabenu hayata veda etmeden yakinda vaad edilmis topraklara gececek yeni nesile uzun bir vaaz verir. Bu vaazi suresince Moshe Rabenu Israilogullari'ni elestirirken gecmislerindeki bazi negatif noktalari da hatirlatir. Moshe Rabenu; HaShem Israilogullari'na Horeb'de Eretz Israel topraklarina dogru yola cikmalarini soylediginde onlarin sikayet ve huysuzluklarini tek basina sirtlayamadigini soyler: " O sirada size, 'Tek basima yukunuzu tasiyamam' dedim, 'Tanriniz HaShem sizi cogaltti. Bugun goklerdeki yildizlar kadar cogaldiniz.Atalarinizin Tanrisi HaShem sizi bin kat daha cogaltsin ve soz verdigi gibi kutsasin!(Devarim 1: 9-10

Moshe Rabenu'nun yukardaki sozlerine bakarsak bir kopukluk oldugunu goruyoruz. Israilogullari'ni elestirirken bu elestirisinin arasina HaShem'in onlari cogaltarak kutsamasi (Beraha'si)dilegini yerlestiriyor.
Neden?

Neredeyse tum Sefer Devarim suresince Israilogullari'na hitap etmekte. Baska bir cok firsatta onlari kutsayabilir. Neden bu kutsamayi (Beraha'yi) bu noktada yapmayi uygun goruyor?

Uzun bir suredir halkin lideri vazifesini yerine getiren Moshe Rabenu toplumu efektif olarak ne sekilde kritik edebilecegini biliyordu. Eger onlara sade bir sekilde dert ve sikayetleri ile ilgilenmenin zor oldugunu soyleseydi hic bir kazanc olmayacakti. Bu kutsamayi (Beraha'yi) araya sokunca halk Moshe'nin nereden geldigini, kalbinden konustugunu, ve ne amac tasidigini idrak etti. Moshe'nin amaci onlari asagilamak degil tam tersine gecmislerinden ders almalarini ve hatalarini duzeltmelerini saglamakti. Bu da konusmanin icine pozitif elementler de ekleyerek olacakti.

Bu da bizim dost veya akrabalarimizi, yakinlarimizi elestirirken kullanmamiz gerek yaklasim olmali. Sadece bir kritik ile yaklasirsak, karsimizdaki bunu sindirmeyecek hatta konunun acilmis olmasindan dahi buyuk rahatsizlik duyacaktir.
Elestirimiz tum iyi niyetimize ragmen bir ise yaramayacaktir.
Ama Moshe'nin yaptigi gibi bir yandan elestirirken diger yandan da duyarli oldugumuz hissini iletebilirsek cok daha fazla basarili olacagizdir.
Bu kritik noktaya dikkat etmemiz ailemiz ve genis cevremiz ile olan iliskilerimizi pozitif yonde etkileyecektir.

R' Nathan M. Dweck




Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

2 Ağustos 2011 Salı

YOLA DEVAM AMA KONAKLAYARAK

bs"d

Perashat Masey Israilogullari'nin 40 yil suresince coldeki seyahatlerini, nerede konakladiklarini, nereye yol aldiklarinin detaylamakta. Tora'nin genelde kelime ve harf sarf etmemeye cok dikkatli olmasina ragmen yolculuklari bu sekilde siralamasi bize bugun bir anlam ifade etmeseydi cok garip olacakti. Hahamlarimizin bize birini seviyorsaniz onunla gecirdiginiz her ani, beraber yaptiginiz herseyi her zaman hatirlamak istersiniz diyorlar. HaShem'in bize olan sevgisinin de bundan farki yok.

Ancak Rabbi Abraham Twerski "Neden Tora A'dan B'ye gittiler, B'de konakladilar, B'den C'ye gittiler C'de konakladilar diye yaziyor? Kelime israf etmeden basitce A'da, B'de, C'de konakladilar diyebilirdi" sorusunu getiriyor.
Hahamlarimiz bize bunu shu shekilde aciklayarak anlamamiza yardimci oluyorlar: "Israilogullari'nin colde gecirdikleri 40 yil ruhani bir buyume ile doluydu. Bu seyahatlar da bu buyumeyi temsil etmekteler. Bunun yaninda Tora Israilogullari'nin sadece A noktasina seyahat etmediklerini ayni zamanda da o noktada konakladiklarini yaziyor. Bizim alabilecegimiz ders basit ve gercek. Tora yolunda buyume seyahatini etmek istiyorsaniz, sadece bu yol uzerinde duraksamadan, devamli seyahat etmeyin ama her basamakta konaklayin, bu noktada rahat oldugunuzdan emin olun ve diger basamaga dogru o zaman yola cikin.

Halaha, Talmud uzerinde pismeden Kabala'ya atlayamazsiniz. Bu her basamakta belli bir konaklamayi gerektiren bir proses.

Kisacasi bu muhtesem ruhani buyume seyahatine cikmadan kendinize bir harita (Tora), bir rehber (Rav) ve sabir almayi unutmayin!

Rabbi Shlomo Ressler



Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

27 Temmuz 2011 Çarşamba

ONCELIK MESELESI

bs"d

Matot perashasi genelde cogumuzun aklinda "nedarim", "isarot" ve "shevuot"-- verilen sozler, uzerimize aldigimiz, yapacagimizi vaat ettigim davranislar, yeminler -- ile baglantili olarak kalir. Perasha'nin basinda da verilen mesaj da zaten bu. Agzimizdan, bugunun dunyasinda klavyemizden cikan sozlerin ne kadar kuvvetli olduklari ile ilgili.
Ayni Perasha icinde Reuven ve Gad kabileleri Moshe'ye kendilerine verilecek bolgenin Urdun Nehri'nin dogusunda olmasini istediklerini soyluyorlar. "Burada hayvanlarimiz icin agillar, cocuklarimiz icin sehirler kurmamiza izin ver" diyorlar. (Bamidbar 32:16)
Moshe ile aralarinda "kardesleriniz Eretz Israel'in fethi icin savasa girecekler, siz oturacak misiniz?" diye muzakere basliyor ve Reuven ve Gad liderleri kardesleri ile en onde savasa gidecekleri sozunu veriyorlar.
Moshe'nin onlara verdigi cevap ise Tora'nin bize Freud'un seneler sonra yeni bir sey bulmus gibi boburlendigi bilinc altimiz ile ilgili ogretici mesajini icermekte.
Moshe "Cocuklariniz icin sehirler kurun, suruleriniz icin agillar insa edin, ve agzinizdan cikan sozu tutun"(Bamidbar 32:24) diye yanitliyor.
Moshe burada Reuven ve Gad'in liderlerinin bilinc altlarinda ister istemez yatan bir gercegi bize ders olsun diye Tora'da iletiyor. Reuven ve Gad'in liderleri Urdun Nehri'nin dogusundaki topraklari isterken once hayvan surulerini daha sonra cocuklarini ima ediyorlar. Moshe ise cevabinda once cocuklari sonra suruleri belirtiyor.
Bundan cikartilacak dersler cok. Ama Perasha'nin genel temasi ile birlesince agzimizdan cikan sozlerin bilinc altimizin bir yansimasi olmasinin yani sira, Moshe'nin de dedigi gibi once agzimizdan cikan sozu tutmaliyiz.
"Bli neder" kelimesine agzimizi alistirmak bizi bir cok istemeden dogabilecek durumlardan koruyacaktir.

Ayrica bir cogumuz Reuven ve Gad'in liderleri gibi once parnasamizi bilinc altimizda tutariz. Cok calismanin bir ozuru olarak ta "cocuklarim icin calisiyorum" deriz. Dogrudur ama unutmamamiz gereken (en cok ta kendime soyluyorum) 120 sene dolup bu dunyadan ayrilma zamani gelince hic kimsenin "keske ofiste biraz daha vakit gecirseydim" diyecegini sanmiyorum.

Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

20 Temmuz 2011 Çarşamba

NESLIN YUZU VE LIDERLIK

bs"d


"Vaydaber Moshe el HaShem lemor, yifkod HaShem Elo-key ha'ruhot lehol basar ish al ha'eda asher yetze lifne'em ve asher yavo lifne'em... Vayomer HaShem el Moshe kah leha et Yehoshua bin Nun ish asher ruah bo"
(Moshe HaShem'e " Butun insan ruhlarinin Tanrisi HaShem; ulusun basina onlerinden cikan ve onlerinden gelen bir lider atasin . . ." der. HaShem Moshe'ye " Uzerinde HaShem'in ruhu bulunan Yeshua bin Nun'u al . . ." der.) [Bamidbar 27:16-18]
Bu cumlede gecen "ashe yetze lifne'em ve asher yavo lifne'em" (onlerinden cikan ve onlerinden gelen) ibaresini anlamamiz lazim.
Gaon Rabbi Moshe Mendel (beyt Yitzhak kitabinda belirtiliyor) Rabbi Yisrael Mi'Salant'in Masehet Sanhedrin 97'deki Gemara'ya yaptigi aciklamayi sunuyor. "Ben David'in (Mashiah) gelecegi nesilde gencler buyuklerinin yuzlerini kizartacaklar ... ve neslin yuzu kopek yuzu gibi"
Rabbi Yisrael Mi'Salant soyle acikliyor: "Bir konvoy, grup veya tek kisi bilmedigi bir yola cikacagi zaman bu yolu bilen taniyan bir rehberi baslarina alir. Genellikle bu rehber basta gider ve arkasindan konvoy, grup veya kisi. Ayni sekilde de bir kopek te yolu bilmese dahi sahibinin onunde gider. Rehber ile kopek arasindaki fark ise kopek sahibinin ne yone gittigini gormek icin.hep arkasina bakar ve ona gore o yonde ilerler. Rehber ise arkasindakilerin yonune gore degil bildigi, tanidigi yolun yonunde ilerler."
Rabbi Yisrael Mi'Salant Gemara'nin burada demek istedigi "Ben David'in gelecegi nesil . . . neslin yuzu kopek yuzu gibi. Dogru zamanlarda bu milletin kendilerine yon gostermesi gereken liderleri onlerinde bulunduklari topluma bakip yaptiklarinin, soylediklerinin onlarin keyiflerine uygun olup olmadigini kontrol ederek degil, "more dereh" denilen rehber vasiflari ile ve sadece "da'at Tora"yi goz onunde bulundurarak ileriye dogru gotururler.
Ancak "Ben David'in gelecegi nesilde" nesil liderleri "kopek yuzu" gibi olacaklar ve toplumu "da'at kaal" (toplum dusuncesi) ile yonetecekler. Toplumu yoneten degil yonetilen olacaklar. Aynen sahibinin onunde giden bir kopek gibi devamli topluma bakip ne dusundukleri, ne istediklerini gorup ona gore yonunu sececek. Yani modaya gore.

Moshe Rabenu'nun HaShem'den "onlerinden cikan ve onlerinden gelen" bir lider atamasini istemesi de bundan dolayi. Arkasina bakip onlarin keyfine gore liderlik yapacak biri olmamasi icin. Yoksa onden cikan ve gelen olmayip cikartilan ve getirtilen olacak. HaShem de Moshe'ye "uzerinde HaShem'in ruhu olan Yeshua bin Nun'u al" diyor. HaShem'in ruhunu tasiyan bir lider tum toplumun keyfi, zamanin modasi ile degil "Tora'nin isigi" ile yon gosterecektir.

Bunun isiginda da HaShem'in neden Pinhas'i (Pinhas ayni zamanda da Eliyahu'dur) Mashiah'in habercisi olarak sectigini de goruyoruz. Pinhas yaptigi ile "hakkimda ne dusunurler, politically correct olur mu, modaya uyar mi" diye dusunmeden "da'at Tora"nin on gordugu gibi "aboel Aramit kanaim pog'in bo" ilkesine gore davraniyor. (Her nekadar bugun bizim gibi "maymundan gelmeler icin" Halacha bu sekilde degilse de)
Yuzu kopek yuzu olan neslin liderlerinin zamaninda ancak Pinhas gibi bir lider Mashiah'in habercisi olabilir.

Rabbi Eliyahu Shlezinger'in "Areset Sfatenu" adli eserinden alintidir.

Eger buraya kadar okumus iseniz yan kolonda isimleri gecen hastalarimizin zehutuna olmasini dilerim.
Hastalarinin isimlerini eklemek ve bu zehuta katilmak isteyenler bana bildirebilirler.

8 Temmuz 2011 Cuma

YALNIZ MI , AYRI MI?

bs"d


Bu haftaki Balak perashasinda Yahudi ulusunu lanetlemesi icin Moab krali Balak tarafindan getirtilen Bilaam'in sonunda bizleri kutsadigini (bize verilen Beraha) goruyoruz.
Bu Beraha (kutsama - ovgu) "ma tovu oaleha Yaakov mishkenoteha Yisrael" olarak taninir.(Devarim 24:5)
Ama bu Beraha'nin bir evveliyati da var ki bazen bizler bunun da Beraha'ya bagli oldugunu dusunme hatasina duseriz.
Talmud Sanhedrin 105B'de Bilaam'in tum soyledikleri icinde sadece yukarida belirttigim cumlenin Beraha oldugunu digerlerinin ise lanet oldugunu soyluyor.
Bilaam'in o unlu deklerasyonu icinde deginilmesi gereken cumle su sekilde :
"הֶן-עָם לְבָדָד יִשְׁכֹּן, וּבַגּוֹיִם לֹא יִתְחַשָּׁב"
"En am levadad yishkon uvagoyim lo yithashav" - "Tek basına yasayan, uluslardan kendini soyutlayan bir halk"
Burada anahtar kelime "vadad" - "yalniz".

Iste bu noktada Talmud ve Hahamlarimiz bazen bizim hatali bir yorum yaptigimizi soyluyorlar.
"badad (vadad)" - yalniz olma hali Tora tarafindan HaShem'in kendi icin konumu disinda hic bir zaman bir Beraha olarak gorulmuyor. "Yalniz olmak" iyi bir durumda olmak degil diyor Hahamlarimiz.
Tora'nin en basinda ilk insani, Adem'i yarattiktan sonra " yalniz olmasi iyi degil" diyor HaShem. (Bereshit 2:18) Cuzzamli icin "kampin disinda yalniz yasayacak" diyor Tora. (Vayikra 13:46).
Tesha be'Av'da okudugumuz Eha kitabi " Nasil da yalniz kaldi o sehir" diye basliyor (Eha 1:1)

Bunun yaninda Rashi "yalniz" olma durumunu Yahudi Ulusu'nun imha edilemiyecegi anlamini verdigini, Ibn Ezra asimile olmadiklarini, Ramba"n (Nahmanidis) Yahudilerin durustluklerini belirttigini yaziyorlar.

Kisacasi hic kimse bazen bizlerin algiladigimiz gibi bu milletin "izole" olacagi, dostsuz kalacagi anlamini vermiyorlar.

HaShem bizi "Kadosh" bir millet olarak tanimliyor Tora'da. "Kadosh" kelimesinin tam anlami ayri olmak.
Evet bu millet "ayri" olacak ama "yalniz" olmayacak.

"Yalniz" olmak bir Beraha degil tam tersine bir lanet.

Kendimizi 'yalniz" olarak gorursek maalesef o sekilde de yasariz.
Ayri olmaliyiz, HaShem'in bizden bekledigi bu ama "yalniz" asla.

Rav Jonathan Sacks'in haftalik Perasha yorumundan bir bolum.

Eger buraya kadar okumus iseniz lutfen yan sutundaki hastalarimizin isimlerini aklinizda bulundurun, bu divrey Tora'nin onlara bir zehut sayilmasi ve kisa zamanda sagliklarina kavuusmalari duasi ile.

2 Temmuz 2011 Cumartesi

REFUA SHELEMA BLOG'U

bs"d

Gectigimiz Cuma , Erev Rosh Hodesh Tamuz, birden bire bu blog fikri dogdu.
Oncelikle sevgili kardesim Mordehay Rafael ben Violet'in hizli bir sekilde sagligina geri kavusmasi dilegi ile onun ve tum hastalarimizin zehutuna vaktim oldukca cok kisa Tora alintilari verecegim bu blogda.
BE'SHEM HASHEM NAASE VE NATZLIAH VE HASHEM BE'RAHAMAV HARABIM YARPE ET KOL HOLEY AMO YISRAEL.

Isteyen tum dostlar hastalarinin adlarini da bana bildirirlerse bu blog onlarin da zehutlari icin isleyecek.
Blog'un ismini Moshe Rabenu'nun kizkardesi Miryam icin soyledigi kisa Tefila'dan aldim.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Hayatta rastlanti yoktur. Iste bu blog fikri aklima gelen ilk Shabat'ta okudugumuz HUKAT Perashasinda bugun tip iliminin sembolu olan bronz yilan anlatiliyor:

 וַיֹּאמֶר יְהוָה אֶל-מֹשֶׁה, עֲשֵׂה לְךָ שָׂרָף, וְשִׂים אֹתוֹ, עַל-נֵס; וְהָיָה, כָּל-הַנָּשׁוּךְ, וְרָאָה אֹתוֹ, וָחָי.  ט וַיַּעַשׂ מֹשֶׁה נְחַשׁ נְחֹשֶׁת, וַיְשִׂמֵהוּ עַל-הַנֵּס; וְהָיָה, אִם-נָשַׁךְ הַנָּחָשׁ אֶת-אִישׁ--וְהִבִּיט אֶל-נְחַשׁ הַנְּחֹשֶׁת, וָחָי. (Devarim 21:8-9)
HaShem Moshe'ye, "Bir yilan yap ve onu bir diregin uzerine koy. Isirilan herkes ona bakinca yasayacaktir" dedi. Boylece Moshe tunc (pirinc) bir yilan yaparak diregin uzerine koydu. Yilan tarafindan isirilan kisiler tunc (pirinc) yilana bakinca yasadi.

Burada dikkati ceken HaShem Moshe'ye "שָׂרָף " (saraf - yakici) yap ve bir diregin ustune koy diyor. Hangi maddeyi kullanmasini soylemiyor. Tora bize Moshe'nin bir נְחַשׁ (Nahash - yilan) yaptigini ve bunu tunctan (pirinc) yapiyor. Tunc (pirinc) Ibranice'de "נְחֹשֶׁת" (nehoshet -tunc).
Dikkat edersek  נְחַשׁ (nahash) ve נְחֹשֶׁת (nehoshet) ayni kok harflerden olusmakta.
Moshe burada bu yilan kelimesi ile ayni harflerden olusan ayni sesi veren tuncu(pirinci) secmesi ileride tip ve ilac dunyasinin kullandigi formule bir onculuk ediyor. Kendi icerigini kullanarak hastalik ile savasma.

Tabii burada verilen diger ders te bu yilan figurunun direk uzerine yerlestirilmesi kisinin yukari bakarak asil iyilesmenin HaShem tarafindan verildigini aklinda tutmasi icin.

Shavua Tov ve Hodesh Tov